Διαχείριση εμμονών στο φαγητό

Πολλά παιδιά, ιδιαίτερα όσα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σίτιση ή στον αισθητηριακό τομέα, έχουν μια περίοδο όπου ζητούν να τρώνε το ίδιο φαγητό, με τον ίδιο τρόπο, κάθε μέρα. Αυτή η συνήθεια ονομάζεται food jag — μια εμμονή με συγκεκριμένα φαγητά. Αν και αρχικά φαίνεται ακίνδυνη, μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα: το παιδί τελικά «βαριέται» αυτό το φαγητό και το απορρίπτει εντελώς, με αποτέλεσμα το διατροφικό του ρεπερτόριο να περιορίζεται ακόμη περισσότερο.

Γιατί συμβαίνει αυτό

Τα παιδιά που έχουν δυσκολίες στη σίτιση ή αυξημένη αισθητηριακή ευαισθησία βρίσκουν ασφάλεια στην προβλεψιμότητα. Το ίδιο φαγητό, η ίδια υφή, η ίδια μυρωδιά μειώνουν την αβεβαιότητα. Όμως όταν αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται καθημερινά, η ανοχή του παιδιού μειώνεται και ο εγκέφαλος αρχίζει να συνδέει το φαγητό με ανία ή άρνηση.

Πώς μπορείτε να το προλάβετε στο σπίτι

Η πρόληψη των εμμονών στο φαγητό δεν σημαίνει πίεση ή επιβολή νέων γεύσεων, αλλά ήπιες και σταδιακές αλλαγές που κρατούν το φαγητό οικείο και ταυτόχρονα προσφέρουν νέες αισθητηριακές εμπειρίες.

1. Αποφύγετε την καθημερινή επανάληψη. Αντί να σερβίρετε το ίδιο πιάτο κάθε μέρα, προσφέρετέ το ανά δύο ή τρεις ημέρες.

2. Αλλάξτε ένα μικρό στοιχείο κάθε φορά.

3. Μπορεί να είναι κάτι απλό —το σχήμα, το χρώμα, η υφή ή η γεύση.

• Για παράδειγμα αν το παιδί τρώει μόνο τηγανίτες, αλλάξτε το σχήμα ή προσθέστε λίγη κανέλα, σιρόπι ή φρούτο.

  
  

• Αν αγαπά το σάντουιτς με τυρί, δοκιμάστε διαφορετικό ψωμί (τορτίγια, ψωμάκι, τοστ) ή κόψτε το σε μικρές λωρίδες.

  
  

• Μαγειρέψτε το ίδιο φαγητό με ελαφρώς διαφορετικό τρόπο (π.χ. ψητό αντί για τηγανητό).

Ο στόχος είναι το παιδί να παρατηρήσει τη διαφορά χωρίς να τρομάξει από αυτή. Αυτές οι μικρές μεταβολές χτίζουν ανοχή και ευελιξία — δύο δεξιότητες θεμελιώδεις για να διατηρηθεί μια υγιής σχέση με το φαγητό.

Ιδέες για το σχολικό κολατσιό

Μπορείτε να εφαρμόσετε την ίδια λογική και στο lunch box. Προσθέστε μικρές, οικείες αλλαγές για να κάνετε το γεύμα πιο ενδιαφέρον:

• αλλάξτε το είδος του ψωμιού ή τη μορφή του σάντουιτς

• σερβίρετε τα φαγητά σε μικρά, χρωματιστά δοχεία

• εισάγετε μικρές δόσεις νέων γεύσεων δίπλα στα αγαπημένα

Μερικές φορές, ακόμη και ο τρόπος σερβιρίσματος (το πιάτο, η διάταξη, τα χρώματα) μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Η ευελιξία στο φαγητό είναι μάθημα ζωής

Όπως και σε άλλους τομείς της ανάπτυξης, η ευελιξία στις διατροφικές συνήθειες χτίζεται με εμπιστοσύνη, όχι με πίεση. Μικρές αλλαγές, επαναλαμβανόμενες με σεβασμό στους ρυθμούς του παιδιού, ενισχύουν την ανεκτικότητά του και το βοηθούν να εξερευνήσει τον κόσμο των γεύσεων με ασφάλεια.

Αν παρατηρείτε ότι το παιδί σας περιορίζει όλο και περισσότερο τις επιλογές του ή απορρίπτει ξαφνικά φαγητά που πριν αποδεχόταν, είναι σημαντικό να αναζητήσετε καθοδήγηση από ειδικό σίτισης.

Κατερίνα Κυριακίδη – Turnbull,

Ειδική Παιδαγωγός, ARP Phase Lead & SOS Feeding Therapist at Thomas Arnold Primary School UK

Διευθύντρια και επιστημανικά υπέυθυνη του ΚΔΑΠ ΑμεΑ Puzzle & Φασμα Ανάπτυξης, Ψυχοπαιδαγωγικό κέντρο ειδικών θεραπειών